10.9 Positie van aandeelhouders en crediteuren

Art. 2:71, 72, 181, 182 en 183 stellen aanvullende eisen met betrekking tot aandelenkapitaal op het algemene art. 2:18, omdat het een kapitaalvennootschap betreft waarin/die van rechtsvorm wordt gewijzigd. Rechtsvormwijziging kan implicaties hebben met betrekking tot aandeelhouderschap. Daarbij dient onderscheid te worden gemaakt tussen rechtsvormwijziging:
– van een rechtspersoon, niet-kapitaalvennootschap in een kapitaalvennootschap;
– van een kapitaalvennootschap in een andere kapitaalvennootschap; en
– van een kapitaalvennootschap in een rechtspersoon, niet-kapitaalvennootschap.

Allereerst wordt de rechtsvormwijziging van een rechtspersoon, niet-kapitaalvennootschap in een kapitaalvennootschap besproken. Een rechtspersoon, niet-kapitaalvennootschap wil zeggen: een vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij of stichting.

Bij rechtsvormwijziging van een vereniging, coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij wordt elk lid van rechtswege aandeelhouder van de kapitaalvennootschap (art. 2:72 lid 3/183 lid 2). Wel heeft elk lid de mogelijkheid zijn lidmaatschap te beëindigen op grond van art. 2:36 lid 4. Zolang een lid nog de mogelijkheid tot opzegging heeft, kan de akte van rechtsvormwijziging niet worden verleden. De aandelen worden uitgegeven ter gelegenheid van het verlijden van de akte van rechtsvormwijziging.

Indien een stichting van rechtsvorm wordt gewijzigd, ligt het minder voor de hand wie aandeelhouder zal worden. Meestal zal dit een (rechts)persoon zijn die gelieerd is aan de stichting.

De rechtsvormwijziging van een kapitaalvennootschap in een andere kapitaalvennootschap situatie kan zich op twee manieren voordoen, te weten: rechtsvormwijziging van een NV in een BV of rechtsvormwijziging van een BV in een NV (zie onderdeel 10.15.8/10.15.9).

Ten slotte de rechtsvormwijziging van een rechtspersoon,