19.4.1 Beoordelingskader

Doel van het mededingingsrecht is het beschermen van de mededinging op de markt als middel om voor een doelmatige allocatie van productiefactoren te zorgen en zo de welvaart van de consument te vergroten. Paradoxaal is dat een overeenkomst die de mededinging beperkt, tegelijkertijd efficiëntiewinsten kan opleveren waardoor de mededinging juist wordt bevorderd. Immers, efficiëntieverbeteringen kunnen toegevoegde waarde creëren door het verlagen van de kostprijs van de productie van een bepaald product, door het verbeteren van de kwaliteit van het product of het scheppen van een nieuw product. Wanneer de positieve mededingingseffecten van een overeenkomst opwegen tegen de negatieve, is de overeenkomst uiteindelijk mededingingsbevorderend en verenigbaar met de doelstelling van het mededingingsrecht. Het netto-effect van dergelijke overeenkomsten is te bevorderen wat juist het wezen is van de concurrentiewerking, namelijk klanten winnen door het aanbieden van betere producten of betere prijzen dan die welke door concurrenten worden aangeboden. Dit spanningsveld vertaalt zich in de vorm van het verbod op mededingingsbeperkende samenwerking. Dit verbod, vervat in het eerste lid van art. 101 VWEU en art. 6 Mw is gekoppeld aan een vrijstellingsmogelijkheid in het derde lid voor – kort gezegd – samenwerking die de efficiëntie vergroot.

Dit beoordelingskader is terug te vinden in leden 1 en 3 van art. 6 VWEU. In lid 3 wordt uitdrukkelijk erkend dat beperkende overeenkomsten objectieve economische voordelen kunnen opleveren die opwegen tegen de negatieve effecten van de mededingingsbeperking (zie Mededeling van de Commissie: Richtsnoeren betreffende de toepassing van art. 81 lid 3 van het Verdrag (thans: art.