Indien een stichting een splitsing aangaat, kan het noodzakelijk zijn daarvoor goedkeuring van de rechter te vragen (MODEL 12.10A).
Uitgangspunt bij een stichting is dat de statuten van de stichting gewijzigd kunnen worden voor zover de statuten dat toelaten. Een expliciete bepaling in de statuten is daartoe vereist (art. 2:293).
Vaak is in statuten van een stichting de bepaling opgenomen dat bepaalde artikelen, waaronder veelal begrepen het doel van de stichting, niet gewijzigd kan worden.
Slechts indien de statuten toelaten dat alle bepalingen gewijzigd kunnen worden, is het niet nodig rechterlijke goedkeuring voor de splitsing te vragen. Indien de statuten de wijziging van één of meer bepalingen daarvan niet toestaan, is de gang naar de rechter vereist (art. 2:334m lid 5).
De rechter moet het besluit tot splitsing goedkeuren. Vanuit het oogpunt van timing is het aan te raden de rechterlijke goedkeuring aan te vragen zodra het voorstel en toelichting ondertekend zijn.
De rechtbank neemt een verzoek tot goedkeuring in behandeling in dit stadium mits in het verzoekschrift wordt opgenomen dat het besluit tot splitsing niet zal afwijken van het voorstel.
De rechtbank moet in elk geval goedkeuring onthouden aan de splitsing indien er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de splitsing strijdig is met het belang van de stichting. Verder heeft de rechter een discretionaire bevoegdheid met betrekking tot het al dan niet verlenen van goedkeuring aan een besluit tot splitsing.
12.10.1 Achtergrond, redenen en voorstel met toelichting
Een verzoek tot rechterlijk goedkeuring moet worden ingediend bij de rechtbank waar de stichting statutair is gevestigd.
Het verzoekschrift zelf laat een vaste opbouw zien. Gestart wordt met een uiteenzetting van de huidige situatie. Daarna wordt gemotiveerd uiteengezet op grond van welke overweging de stichting naar welke gewenste eindsituatie wenst te komen. Ter ondersteuning daarvan worden argumenten aangevoerd die aantonen waarom een dergelijk verzoek gehonoreerd dient te worden. Voor zover er bijzondere omstandigheden zijn die de rechter bij zijn beoordeling dient te betrekken, worden deze aangeduid. Afgesloten wordt met het verzoek goedkeuring te verlenen.
Een aantal documenten dient aan de rechter overlegd te worden, waaronder in elk geval begrepen: de huidige statuten van de stichting, de integrale tekst van de statuten na statutenwijziging voor zover statutenwijziging plaatsvindt ter gelegenheid van de splitsing, de conceptakten van oprichting, het ondertekende voorstel tot splitsing, de ondertekende toelichting op het splitsingsvoorstel en, voor zover van toepassing, adviezen of opmerkingen van medezeggenschapsorganen.
Een dergelijke goedkeuring van de rechtbank is een beschikking. Er staat drie maanden beroep open tegen een dergelijke beschikking. Om de notaris in staat te stellen de akte van splitsing te kunnen verlijden voor afloop van de beroepstermijn, is het aan te raden de rechtbank te verzoeken de beschikking uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.
De behandeltermijn van een verzoekschrift is sterk afhankelijk van de betrokken rechtbank en de periode in het jaar. Dergelijke verzoekschriften worden veelal door één bepaalde rechter in de betreffende rechtbank in behandeling genomen. Het is aan te raden de indiening van een dergelijk verzoekschrift van tevoren bij de griffie van de rechtbank aan te kondigen.
12.10.2 Inschakelen advocaat
De notaris is niet bevoegd het verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank. Een advocaat is daartoe wel bevoegd.
Het is gebruikelijk dat de notaris het verzoekschrift met bijlagen bij de advocaat inlevert. De advocaat ondertekent het verzoekschrift en dient het bij de rechtbank in.