10.12.1 Inleiding

Een ‘stiefgezin’ of ‘samengesteld gezin’ is al lang geen zeldzaam verschijnsel meer. In toenemende mate komen gezinnen voor waarbij minimaal één ouder een kind heeft uit een vorige (niet-huwelijkse of huwelijkse) relatie. Het erfrecht besteedt, al is het in beperkte mate, aandacht aan ‘stiefkinderen’. Op diverse plaatsen biedt de wet de mogelijkheid stiefkinderen een gelijke erfrechtelijke behandeling te geven als eigen kinderen. Dat geschiedt onder meer bij de wettelijke verdeling (art. 4:27) en de andere wettelijke rechten als bedoeld in art. 4:36 en 4:38. Ook de bijzondere regeling van inkorting in geval van giften aan stiefkinderen (art. 4:91) heeft als achterliggende gedachte de gelijke behandeling van stiefkinderen en eigen kinderen. 

10.12.1.1 Definities

Bepaalt iemand niets over zijn stiefkind in zijn uiterste wil, dan zal het stiefkind niet erven. Een stiefkind is immers geen bloedverwant van de erflater; het bevindt zich niet in de opsomming van art. 4:10. Alleen zij die tot de erflater in een familierechtelijke betrekking stonden worden tot de in art. 4:10 bedoelde bloedverwanten gerekend. Alleen als zodanig kunnen zij als erfgenaam bij versterf opkomen in de nalatenschap van erflater. De bloedverwantschap in art. 4:10 is van juridisch-technische aard. De ‘juridische bloedverwanten’ staan in familierechtelijke betrekking met de erflater (art. 1:197 e.v.). 

Volgens Van Mourik, Handboek Erfrecht, III.3, wordt door het bepaalde in art. 4:10 lid 3 buiten twijfel gesteld dat enkel biologische verwantschap of een enkele gezagsrelatie (zoals voogdij) in het versterferfrecht geen aanspraken oplevert.