7.12.1 De eigen woning in de inkomstenbelasting

Belastbare inkomsten uit eigen woning worden voor de heffing van inkomstenbelasting meegenomen in box 1. Er is gekozen voor de fiscale behandeling van de eigen woning bij de inkomsten uit werk, zodat de rente betaald voor de eigenwoningschuld in aftrek kan worden gebracht op het progressief belaste inkomen. Een kapitaalverzekering die is afgesloten voor 1 januari 2013 met het oog op de aflossing van de eigenwoningschuld, kan onder bepaalde voorwaarden worden aangemerkt als een kapitaalverzekering eigen woning. Met ingang van 1 januari 2013 kan niet langer belastingvrij worden gespaard in box 1. Voor bestaande kapitaalverzekeringen e.d. is overgangsrecht opgenomen (art. 10bis.2 t/m 10bis.9, 10bis.11a en 10bis.12 Wet IB 2001).

Onder een eigen woning wordt verstaan (een gedeelte van) een woning die de belastingplichtige of personen die tot zijn huishouden behoren anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat (art. 3.111 lid 1 Wet IB 2001). De woning moet krachtens eigendom of krachtens een erfrechtelijk verkregen recht van vruchtgebruik (of recht van gebruik en van bewoning) aan de belastingplichtige toebehoren. Onder eigendom wordt mede begrepen economische eigendom of een lidmaatschapsrecht van een woningcorporatie. Vereist is verder dat de belastingplichtige of zijn partner de voordelen van de woning geniet, de kosten en lasten van de woning op de belastingplichtige of zijn partner drukken en de waardeverandering van de woning de belastingplichtige of zijn partner grotendeels (voor 50% of meer) aangaat (art. 3.111 lid 1 sub a Wet IB 2001).

De eis van waardeverandering kan tot problemen leiden bij testamentaire bepalingen waarin een van de erfgenamen de eigendom van de woning heeft verkregen,