De schenking onder levenden is erg populair in België. Het is dé estate planning tool bij uitstek. Sinds jaar en dag schenkt de Belg roerende goederen buiten de notaris om door middel van hand- en bankgiften. In de situaties waarin dan toch naar een notariële akte wordt teruggegrepen, wordt vaak een notaris buiten de landsgrenzen aangezocht. Een en ander is daarbij vooral fiscaal geïnspireerd. De fiscale aspecten van de schenking worden behandeld in onderdeel 11.10 van deze bijdrage.

11.8.1 Definitie

Een schenking onder levenden is een akte waarbij de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet ten voordele van de begiftigde die deze aanneemt. Uit deze (wettelijke) definitie kunnen de volgende samenstellende elementen van een schenking worden afgeleid:

11.8.1.1 Onmiddellijke en onherroepelijke afstand van een goed

Een schenking veronderstelt een verarming van de schenker en, correlatief, een verrijking van de begiftigde. De verarming en de verrijking moeten dus met elkaar verbonden zijn. De verarming van de schenker moet zakelijk zijn, d.w.z. dat de schenker beschikt over een element uit zijn vermogen. Een kosteloze verstrekking van diensten, zelfs met een vrijgevigheidsintentie, kwalificeert dus niet als een schenking.

Alle schenkingen zijn in de regel onherroepelijk. Dit principe is neergelegd in het adagium ‘donner et retenir ne vaut’. De onherroepelijkheid veronderstelt dat de geschonken goederen daadwerkelijk en definitief worden overgedragen aan de begiftigde.

Het onmiddellijk en onherroepelijk karakter van schenkingen onder levenden belet echter niet dat aan de schenking voorwaarden (ook ontbindende of opschortende),