In hoofdstuk 11 komen een aantal facetten van Belgisch recht aan bod. Het uitgangspunt is een Nederlands echtpaar dat in België zijn verblijfplaats heeft gevestigd, een Nederbelg dus. Voor elke Nederlandse notaris of adviseur die betrokken wordt bij de advisering rond een emigratie of bij een planning van een Nederbelg is het van groot belang om minstens een notie te hebben van een aantal belangrijke krachtlijnen van het Belgische recht in deze materie. Iedereen weet dat er substantiële verschillen bestaan met het Nederlandse recht zodat het gevaarlijk is om zomaar de Nederlandse concepten en regels door te trekken naar een Belgische situatie.

Behandeld worden achtereenvolgens:
– het Belgische internationaal privaatrecht (onderdeel 11.2),
– huwelijksvermogensrecht (onderdeel 11.3),
– erfrecht (onderdeel 11.4 tot en met 11.6),
– testament (onderdeel 11.7),
– schenking (onderdeel 11.8),
– private stichting (onderdeel 11.9),
– de schenkbelasting (onderdeel 11.10) en
– erfbelasting (onderdeel 11.11).

Zie voor het IPR eveneens hoofdstuk 10, in het bijzonder onderdeel 10.5 en 10.6.

Merk op dat het Belgische familiaal vermogensrecht (relatievermogensrecht, erfrecht, schenkingen en testamenten) grondig hervormd is door de Erfwetten 2017 en 2018 en Huwelijksvermogenswet 2018 (respectievelijk Wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse andere bepalingen ter zake, BS 1 september 2017 en Wet van 22 juli 2018 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en diverse andere bepalingen wat het huwelijksvermogensrecht betreft en tot wijziging van de wet van 31 juli 2017 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft en tot wijziging van diverse bepalingen ter zake, BS 27 juli 2018). De Erfwet 2017 omvat een grondige update van het erfrecht met onder meer de invoering van een erfrecht in waarde, verandering van de regels van inbreng van schenkingen (enkel nog voor afstammelingen), met onder meer uniforme waarderingsregels en geen inbreng meer voor of door de langstlevende echtgenote, een afzwakking van de reserve, en een geheel nieuwe en soepeler regeling over erfovereenkomsten. Met als kers op de taart de globale erfovereenkomst of pact familial. De Huwelijksvermogenswet 2018 wijzigt het huwelijksvermogensrecht met een aantal belangrijke nieuwigheden in het wettelijk stelsel van de gemeenschap van aanwinsten en een grondige wettelijke verankering van de scheiding van goederen met verrekening van aanwinsten. Er is zelfs een beperkte rechterlijke billijkheidscorrectie op de scheiding van goederen ingevoerd. Die wet omvat ook een onderdeel Erfrecht 2018 waarbij een aantal aanpassingen en verduidelijkingen aan de Erfwet 2018 worden aangebracht.

Deze nieuwe wetten zijn alle samen in werking getreden op 1 september 2018.

Onderstaande teksten uit de vorige editie zijn, met de medewerking van de onderzoeksassistenten Michelle Aerts en Marie Delbroek, aangepast in de volgende zin. Vooreerst ziet de lezer in één oogopslag wat er uit het vroegere recht is gewijzigd. Dat is nuttig en leerzaam voor wie vertrouwd is met het oude recht. Bij elke wijziging wordt kort de nieuwe regeling aangestipt. Binnenkort verschijnt als onderdeel van dit hoofdstuk een meer uitvoerige tekst over het nieuwe Erfrecht en over het nieuwe Huwelijksvermogensrecht, ter verdere toelichting bij de hieronder aangeduide nieuwigheden.